Davranışlarımızın büyük çoğunluğunu bilinçaltı olarak gerçekleştiriyoruz. Bilinçaltında gerçekleşen olaylar ise önceki deneyimlerimizden kaynaklanıyor. Alışkanlıklar tam da bu noktada öğrenilen bir deneyimin davranışa dönüşmesine ve otomatik hale gelmesinde büyük önem taşıyor.

Kendimize alışkanlıklar yaratmayı başarabilmek, bunalmışlık hissinden kurtulmamıza yardımcı olurken, daha verimli işlere odaklanabilmemizi sağlayacaktır.

Güne başlangıç ritüellerimiz, işe başlangıç ritüellerimiz bu alışkanlıkların bir parçasıdır ve bunları yaparken hem işlerin bizim kontrolümüz altında gerçekleştiğini hissederiz hem de harcamamız gerekenden daha fazla bilişsel efor harcamamış oluruz.

Yararlı Alışkanlıkları Nasıl Ediniriz?

Yetişkin dünyasında alışkanlıklar, planlama ve önceliklendirme meselesi olarak gelişir. Sürekli haşır neşir olduğumuz işleri sıraya koymak ve zaman yaratmak hepimizin her zaman yaptığı bir şey. Zamanla bu plana sadık kaldığımızda alışkanlıklar otomatik olarak ortaya çıkacaktır.

Bu nedenle öğrenmek için zaman ayırmak ve bunu sürekli hale getirmek, bir süre sonra otomatik olarak yaptığımız bir eylem haline gelecektir. Barış Özcan’ın dazinciri kırma olarak isimlendirdiği bu planlama, pozitif alışkanlıklar yaratma konusunda etkili bir yöntem halini almış durumda.

Kalıcı Öğrenme Nasıl Sağlanır?

Negatif: Kısa bir zaman aralığında çok fazla şey öğrenmeye çalışmak, bilgilerin hafızamızda saklanmamasına neden olacaktır.

Pozitif: Küçük, kısa vadeli hedefler ve fazla tekrar, öğrenmenin kalıcı hale getirilmesine yardımcı olacaktır.

Alışkanlık Süreçlerini Tasarlamak;

1. Hazırlık Süreci;

Niyet ve Hedef Belirlemek: Öğrenme niyeti belirlemek ve küçük hedeflerle başlamak.

Zaman Planı Oluşturmak: Öğrenme zamanını planlamak.

Sorunları Öngörmek: Bu planı sekteye uğratabilecek engelleri (beceri, motivasyon) düşünmek ve plana adapte etmek. (Ör: Alışkanlığı gece yapmak daha zor ise, sabah erken kalkıp yapmak)

2. Uygulama Süreci;

Süreci Oyunlaştırmak: Süreç sizi denemekten vazgeçirecek kadar zor, ilginç gelmeyecek kadar basit olmamalı.

Başkasına anlatmak: Öğrendiğimiz konuyu başkasına anlatmak, zihnimizde konunun işlevsel hale gelmesini sağlayacak ve kalıcılığını artıracaktır.

3. Geliştirme Süreci;

– Feedback: Öğrendiğimiz konular ya da yetkinlikle ilgili, başkalarının görüşünü almak ve farklı perspektifleri sürecin bir parçası haline getirmek, tam öğrenmeyi sağlayacaktır. Aynı zamanda farkındalığımızı artırarak kendimize de bugüne kadar sürecin nasıl ilerlediğine dair feedback verebiliriz.

– Meydan Okumak: Alışkanlıklarımızı uygulamak konusunda başarısız olursak kendimizi yermemeli ya da başarılı olursak haddinden fazla övmemeliyiz. Kendimizi yerdiğimiz anlarda hissedeceğimiz korkuyla birlikte öğrenmeyi kalıcılaştırmaktan uzaklaştırırız, aynı şekilde kendimizi fazla övdüğümüzde beynimiz hedefe ulaştığını düşünüp öğrenmeyi bırakabilir.

Alışkanlık Oluşturmanın 3 Temel Ögesi; *

İşaret (Tetikleyici) – Rutin (Eylem) – Ödül (Fayda)

Tetikleyici: Alarm kurmak, hatırlatıcı bir obje yerleştirmek, takvim kullanmak vb.
Rutin: Vitamin almak, yürüyüş yapmak, kitap okumak vb.
Ödül: İyi hissetmek, başarılı hissetmek, geri bildirim almak vb.

Kötü Alışkanlıklardan Kurtulmak;

Kötü Hazırlık Süreci: Son dakika çalışmaları, uykusuzluk, plansızlık vb.
Kötü Uygulama Süreci: Performans önceliği, öz saygı hissedememek vb.
Kötü Geliştirme Süreci: Kendini sabote etmek, her işi kendin yapmaya çalışmak vb.

Öğrenme Alışkanlığı Oluşturmak

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir