Bir tasarımın temel aldığı prensipleri ve özellikleri ortaya koyan nokta konsept olarak nitelendirilmektedir. Anlam olarak “kavram” kelimesiyle paraleldir. Bu nedenle bir konsept, birbirine benzer olayları ve nesneleri tanımlamayı ve ortak anlam yükünü de beraberinde getirir. Konsept bu yönden anlayış, görüş, tarz, düzen anlamlarına da gelir.
Neden Önemli?
Konsept temelde markalar için bir kategori tanımıdır. Benzer motivasyona sahip ürünlerin, hizmetlerin markanın kendine özgü bir tanımlama yapması sonucu olur.
Markalar için konsept tanımlaması tüketici için farklı bir deneyim sunarak yeni bir anlam dünyası yaratma çabasıdır. Fakat bu deneyim dış görünüşten ziyade sonucunda verilmek istenen ortak bir duygu bütünlüğü ya da fiziksel faydaya dayanır. Konsept mevcuttan farklı olan bir inancın ürünüdür. Hayata bakış açısıyla alakalıdır. Bunu da tüketicinin doğru, rahat algılaması için yeni ve daha önce sunulmamış vaatleri & deneyimleri barındıran bir kategori yaratarak başarır.
Konsept bir düşünceye farklı bir form kazandırmak ve sağladığı faydayı ya da duyguyu anlaşılır, işler şekilde tüketiciye sunmak için vardır.
Konsept ve Tema Arasındaki Farklar;
Konsept genel bir fikir tanımlıyorsa, tema belirli ve ayırt edici özelliği olan karakteristiği yansıtır. Bu nedenle konsept daha çok önermeyle ilgili iken tema ise özelliklerle ilgilenir.
Konsept bu işin ruhudur, ana fikridir. Tema ise konsepti görünür kılan unsurdur.
Konsept bir nedenseller bütünüdür ve bu bütünün içerisindeki ilişkiyi yansıtan temel kavramlara tutunur. Temada vücut bulanların neden böyle yapıldığına dair altyapısıdır. Nedenlerin kaynağıdır.
Örnek: Konsept, sokakta yenen yemeklerin lezzeti artıran bir unsur olduğuna inanır ve bu kategoriyi hızı ve hazzı yüksek yemek olan “Street food” olarak anlamlandırabilir. Tema ise bunu tüketiciye nasıl sunacağındır. Porselen bowlda şık bir sunum tema olabileceği gibi, sokak arabasında dürüm ile bu sunumu yapmak farklı bir temayı beraberinde getirecektir.
Örnek: Nike, konsept olarak herkesin içinde bir atlet olduğuna inanır ve kendisini sporcular için yüksek performans sağlayan ürünler satan bir kategori altında tanımlar. Tema olarak ise bize bir kahramanın hikayesini anlatır.
Tema arketiple yakın ilişkiler içerir konseptin nasıl anlatacağını belirler. Konseptsiz bir tema kopyalanabilir ya da hali hazırda çokça kopyalanmış olan bir klişedir. Özgünlüğü konsept verir çünkü daha önce birlikte düşünülmemiş noktaların bir araya getirilmesinin bir sonucudur.
Örnek: Klişeleri bozan bir film yapmak tema olabilir ama bunu bozarak neyin amaçlandığı kısaca önermesi konsepti oluşturan unsurdur.
Tema konsept ile müşteri deneyimi arasındaki köprüdür. Bu nedenle konsept görünmez olanken, tema onu görünür kılandır.
Konseptler, inandığınız ve hedef kitlenizi inandırmak istediğiniz düşünce.
Temalar ise hissettirmek istediğiniz duygu ve değerdir.
Örnek;
– United Colors of Benetton –
Konsepti;
“United Colors of Benetton” dünyaya belirgin kozmopolit bir bakış açısıdır. Bu bakış açısının altında yatan fikir, tüm dünyadaki gençlerin büyük, açık fikirli, mutlu bir aileye ait olduklarıdır. Böylece yaratılan birleşmiş, kimsenin ırkına, rengine bakmaksızın, farklılıkların birleştiği çok renkli bir dünyadır; “Eğer dünyadaki tüm gençlerin bir büyük aile olduğuna inanıyorsan, bize katıl. Benetton’a katıl” der.
Teması:
Gençler, çocuklar ve çok renklilik üzerinedir. Görsel imgeler, ürünler, söylemler bu temayı anlatan bir dünyanın içerisinden seçilir.
Konsept Nasıl Bulunur?
1. Tüketicinin ana derdi nedir, olmak istediği kişi kimdir?
Hedef duygu ve bu duyguyu oluşturabilecek farklı unsurların birleşimi konseptin temelidir. Bu nedenle hedef kitlenizin duygusal ve fiziksel acı noktalarını tespit edin. Nelerden haz aldıklarını ve kim olmak istediklerini öğrenin.
2. Tüketicinin ihtiyaç duyduğu faydayı sağlayan, benchmark olabilecek başka ürün kategorileri ya da ürünler var mı?
Restoran kategorisindeki hedef kitlenizin kategoriden beklentisi kendini rahat hissetmek, farklılaşmak ve kolay adapte olabilirlik gibi değerler olabilir. Örneğin Mom Jean farklı bir kategoride bu değerleri müşterisine sunan bir üründür. Bu da değerleri keskinleştirmenizi sağlar.
3. Bu benchmarkın sağladığı değerler markanıza nasıl bir dünya görüşü sağlıyor?
Daha özgür, kişilerin kendini cool hissettiği, stresten uzak, keyif anlarına odaklanan bir yaşamı vadediyor olabilir. Bu dünya görüşü içerisinde siz rakiplerin sunmadığı hangi inançla hedef kitlenize ilham veriyorsunuz. Hangi fikirlerin tam karşısındasınız? Düşman olarak gördüğünüz inançlar nelerdir?
4. Bu hayat görüşünüze uyacak bir kültür, felsefe, trend var mı?
Kitlenizi ilham vereceğiniz farklı bir deneyime hazırlamak ve kategoride hali hazırda beklenen deneyimlerin ötesinde bir deneyim vadetmek konsept oluşturmanız için kritik bir eşiktir.
Markanın hayat idealine uygun olarak farklı konularda geliştirilen başka düşünceler, felsefeler var mı? Bunlar kategoride nasıl vücut bulabilir? Bu sizi yeni bir kategori tanımına götürebilir mi?
Özetle;
Sorunu tespit et (Temel İçgörü) –> Rekabette sunulmamış duygusal bir fayda üret –> Bu faydaya dair, marka inancı geliştir. –> İnancına felsefik bir altyapı bul / yarat.