Her gün günlük hayatta ve iş yaşamında çözülmesi gereken birçok sorun ile karşılaşıyoruz. Bunlardan kimilerini daha önceki tecrübelerimizden kaynaklı olarak hızlı bir şekilde hallederken, bir kısmını da daha uzun soluklu stratejiler belirleyerek çözmemiz gerekiyor. Yazıda kompleks problemleri çözmek için 5 ana problem çözme yaklaşımı bulunuyor, siz de durumunuza uygun olanla başlayabilirsiniz.
Problemleri nasıl çözeriz?
Eylemler: Hangi adımları atıyorsunuz?
Ekip: Kimleri dahil ediyorsunuz?
Yaklaşım: Farklı türdeki problemlere nasıl uyum sağlıyorsunuz?
Araçlar: Hangi araçları/kaynakları kullanıyorsunuz?
Güçlü Yönler: Neyi iyi yapıyorsunuz?
Fırsatlar: Kendinizi nasıl geliştiriyorsunuz?
Problem Skalası;
Analitik vs Kavramsal;
Analitik Problemler: Nicel ve kesin cevaplara sahiptir.
Kavramsal Problemler: Niteliksel ve yoruma dayalı cevaplara sahiptir.
Yakınsak vs. Iraksak;
Yakınsak Problemler: Tek bir en iyi cevaba giden problemler. Doğru sonuçlar.
Iraksak Problemler: Farklı sonuçlara ulaştıran problemler. Yenilikçi ve özgün sonuçlar.
Problem Çözme Yaklaşımları;
1. Hipoteze Dayalı Çözümler
2. Tecrübeye Dayalı Çözümler
3. Analitiğe Dayalı çözümler
4. Tasarıma Dayalı Çözümler
5. Mühendisliğe Dayalı Çözümler
Problemler yukarıdaki yaklaşımların biri ya da birkaçı birlikte kullanılarak çözülebilir.
1. Hipoteze Dayalı Çözümler
Karar veremediğimiz bir problem karşısında yapısal olarak ilerlememizi ve daha doğru karar vermemizi sağlar. Konuya hakim ya da uzman olmadığımız bir problem karşısında çözümlerimizin kesin olmasa da daha nitelikli olmasını sağlar.
a. Problemi Anlama/ Etki: Bu yaklaşım öncelik olarak problemin belirlenmesi ve nelerin bilinmesinin gerekliliği ile başlıyor.
b. Problemi Yapılandırma/ Erken Hipotez: Bu problemin temel unsurları ne olabilir?
c. Önceliklendirme/ Hız: Hangi konular sorun için en önemli?
d. Planlama/ Verimlilik: Sorunu çözme konusunda süremizi nerede nasıl harcamalıyız?
e. Analiz/ Kanıt: Neyi kanıtlamaya ya da çürütmeye çalışıyoruz?
f. Sentez/ Yani: Bulgularımız bizi nereye götürdü?
g. Öneri/ Çözüm: ne yapmalıyız?
2. Tecrübeye Dayalı Çözümler
Hipoteze dayalı çözümlerin hızlandırılmış halidir. Mevcutta probleme dair geçmiş içgörülerinizden ve planlamalarınızdan yararlanabileceğiniz bu çözümde analize daha fazla odaklandığınız bir yaklaşım sergileniyor. Genel olarak kendini tekrar eden sorunlarla karşılaştığınızda bu çözümü kullanabilirsiniz.
a. Problemi Tanımla: Problemi tanı.
b. Kapsamı Belirle: Geçmiş dataları belirle. Problemin temel unsurları ne?
c. Analiz: Dataları bir araya getir ve analiz et. Neyi kanıtlamaya ya da çürütmeye çalışıyoruz?
d. Sentez: Bulguları anlamlandır.
e. Öneri: Çözüm öner.
3. Analitiğe Dayalı Çözümler
Büyük verilerle çalışmanız ve sonuçlar çıkarmanız gereken durumlarda kullanılır. Büyük verilerden anlamlı içgörüler çıkarabilmek için faydalı bir yoldur.
a. Fikir: Çözmeye çalıştığınız sorun hangi dataları kapsar?
b. Bilgi: Gerekli içgörüye ulaşmak için hangi datalara nasıl bakmak gerekiyor?
c. Analiz/Sentez: Verileri görselleştirerek hangi anlamlı sonuçlar ve öneriler elde edilir?
d. Uygulama Planı: Bu öneriler nasıl uygulanabilir?
e. Sisteme Dönüştürme: Gelecekteki durumlar için aynı model nasıl çalışabilir?
4. Tasarıma Dayalı Çözümler
Genellikle insanın duygusal dünyasına odaklı problemleri çözmek için kullanılır. Bu nedenle tasarıma dayalı çözümlerde insanı anlamak problemi çözmenin ilk adımıdır*. Kişilerin bu deneyim içerisinde yaşadıkları acı noktalarını tespit etmek çözüme götüren içgörülerin de temelini oluşturur. 3 aşamada gerçekleştirilir.
a. Keşfetme: Hangi duygusal ihtiyacı hedef alıyoruz? İşin çıktısı bu duygusal ihtiyaca nasıl cevap veriyor? Fırsat alanları neler?
b. Dizayn: Vaadi gerçekleştirecek sistem nasıl inşa edilebilir? Bu sistem fırsat alanlarını nasıl değerlendirir?
c. Sonuç: Sistem nasıl hayata geçirebilir ve standardize edilebilir?
5. Mühendisliğe Dayalı Çözümler
Çoğunlukla dijital ürün geliştirme için kullanılır. Ürünle ya da hizmetle ilgili bir vizyonu test etmek ve çalışan taraflarını tutup, çalışmayan taraflarını geliştirmek üzerine kurulu bir yöntemdir. Her testte yeni içgörüler elde edip, gelişmelerin bu bilgiler ışığında gerçekleştirilmesi sağlanır.
a. Problem Tanımı ve Vaat: Hangi problemi hangi vaatle çözmeyi hedefliyorsunuz?
b. Ham Ürün: Ürünün ilk prototipi ve çözmekte başarılı olduğu problemler ne?
c. Test: Takip edilecek metrikler nelerdir? Nerede başarı sağlamayı hedefliyorsunuz?
d. Çıktı: Sistem devamlılığı ve gelişimi nasıl sağlanacak?
…
5 Ana Problem Çözme Yaklaşımı – human